หลอดไฟที่นิยมใช้ตามบ้านคือหลอดฟลูออเรสเซนต์เนื่องจากประหยัดไฟและราคาไม่แพงมาก ขณะเดียวกันให้ประสิทธิภาพแสงสว่างที่ดี วงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ประกอบด้วยส่วนหลักๆคือ หลอดฟลูออเรสเซนต์ สตาร์ทเตอร์ และ บัลลาสต์ เวลาวงจรหลอดไฟเสียเราก็ต้องมาเช็คส่วนประกอบที่สำคัญเหล่านี้ อาการเสียของวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์คือ หลอดไฟติดๆ ดับๆ หรือ หลอดไฟกระพริบ หลอดไฟไม่ติด หลอดไฟไม่สว่าง หลอดสว่างแล้วดับ หลอดมีแสงสลัว บัลลาสต์มีเสียงคราง เป็นต้น ก่อนเช็คหรือซ่อมมารู้จักวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ก่อน เพื่อใช้วงจรนี้ไล่เช็คอาการเสียต่างๆเป็นลำดับขั้นตอน
อาการเสียวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ให้แสงสว่างตามบ้าน และ แนวทางแก้
1) หลอดไฟไม่ติด หรือ หลอดไฟไม่สว่าง
อาการ : เปิดสวิตช์แล้วหลอดไฟไม่สว่าง สาเหตุที่เป็นไปได้มีหลายอย่าง ให้ไล่เช็คเป็นลำดับดังนี้ ให้เช็คอะไร ? ก็เช็คอุปกรณ์หลักๆที่อยู่ในวงจรหลอดไฟตามรูปด้านบน
- ไฟมาหรือยัง ? ไล่เช็คเส้นทางของไฟ ให้เช็คไฟที่บัลลาสต์ว่ามีไฟมาหรือยัง สายไฟอาจขาด จุดต่อต่างๆขั้วหลอดอาจหลวม ไล่ไฟกลับไฟยังสวิตช์เปิดปิดมีหลายครั้งหน้าสัมผัสของสวิตช์เสีย
- หลอดไฟขาดหรือไม่ ? วิธีเช็คหลอดไฟว่าขาดหรือไม่ ใช้มัลติมิเตอร์ตั้งย่านวัดโอห์มวัดไส้หลอดถ้าหลอดยังดีต้องมีค่าความต้านทานขึ้นตามรูป ถ้าหลอดขาดจะไม่ขึ้นค่าความต้านทานเลย อีกวิธีให้นำหลอดไฟที่สงสัยว่าจะเสียไปต่อกับวงจรหลอดไฟจุดอื่นๆในบ้านที่สว่างปกติ ถ้าต่อทดสอบกับจุดอื่นแล้วหลอดไฟไม่สว่างแสดงว่าหลอดไฟเสียแล้ว ถ้าหลอดไฟยังสว่างแสดงว่าหลอดไฟยังดีอยู่ ให้ไล่เช็คอุปกรณ์ตัวอื่นๆต่อ
- บัลลาสต์ขาดหรือไม่ ? วิธีเช็คบัลลาสต์ สามารถเช็คได้ตอนมีไฟ และเช็คตอนไม่มีไฟ วิธีเช็คบัลลาสต์ตอนมีไฟคือหลังจากเปิดสวิตช์แล้วต้องมีไฟที่ขั้วบัลลาสต์ทั้งเส้นไฟเข้าและเส้นไฟออก ลักษณะบัลลาสต์ก็เหมือนขดลวดไฟเข้ามาแล้วต้องผ่านออกไปยังหลอดไฟได้ ถ้าไม่มีไฟขั้วไฟออกแสดงว่าขดลวดขาด วิธีเช็คบัลลาสต์ตอนไม่มีไฟคือให้ปิดสวิตช์และถอดสายไฟออกจากบัลลาสต์ 1 เส้นแล้ววัดค่าความต้านทานของขดลวดถ้าขดลวดไม่ขาดจะขึ้นค่าความต้านทาน อีกอาการเสียของบัลลาสต์คือขดลวดช๊อตกันถ้าใช้มัลติมิตเตอร์วัดแล้วจะได้ค่าความต้านทานต่ำมาก ปกติแล้วถ้าบัลลาสต์ดีจะมีค่าความต้านทาน 30-100 โอห์มขึ้นอยู่กับขนาดวัตต์ของบัลลาสต์
วิธีเช็คบัลลาสต์ เช็คตอนมีไฟใช้ไขควงวัดไฟ
วิธีเช็คบัลลาสต์ตอนไม่มีไฟ คือปิดสวิตช์ปลดสายออก 1 เส้น แล้ววัดค่าความต้านทาน
บัลลาสต์ดีจะมีค่าความต้านทาน 30-100 โอห์ม ขึ้นอยู่กับขนาดวัตต์ของบัลลาสต์
ขาด- วัดแล้วไม่ขึ้นค่าความต้านทานเลย ช๊อต-วัดแล้วได้ค่าความต้านทานต่ำมาก
- สตาร์ทเตอร์เสียหรือไม่ ? วิธีเช็คสตาร์ทเตอร์คือให้นำสตาร์ทเตอร์ตัวที่สงสัยว่าจะเสียไปทดสอบกับวงจรหลอดไฟจุดอื่นๆในบ้านที่ยังสว่างปกติ ถ้าต่อทดสอบกับจุดอื่นแล้วหลอดไฟสว่างปกติแสดงว่าสตาร์ทเตอร์ไม่เสีย
2) หลอดไฟกระพริบ หลอดไฟดับๆติดๆ
สาเหตุที่เป็นไปได้ :
- สตาร์ทเตอร์เสีย ? บัลลาสต์เสีย ? ให้เช็คตามวิธีการในข้อ 1) ด้านบน
- ไฟตกหรือไม่ ? ให้ใช้มัลติมิเตอร์เช็ควัดแรงดันไฟฟ้าว่าได้ประมาณ 220VAC ไหม ?
- หลอดไฟเสื่อมสภาพใกล้เสีย สังเกตที่บริเวณใกล้ขั้วหลวดจะมีสีดำชัดเจน ให้นำหลอดไฟตัวที่สงสัยว่าจะเสียไปทดสอบที่วงจรหลอดไฟจุดอื่นๆ
- ขั้วหลอดเสีย กระแสไฟฟ้าไหลไม่สะดวก ให้ลองทำความสะอาดแล้วปรับให้มันยึดขั้วหลอดไฟให้แน่น
3) หลอดไฟมีแสงสลัว มีคราบฝุ่นต่างๆติดที่ตัวหลอดไฟ ให้ทำความสะอาดหลอดไฟ
4) บัลลาสต์มีเสียงคราง
สาเหตุที่เป็นไปได้ :
- ยึดบัลลาสต์ไม่แน่น ให้ขันน๊อตให้แน่น
- ใช้ขนาดวัตต์ของบัลลาสต์ไม่เหมาะกับขนาดวัตต์ของหลอดไฟ ให้เลือกใช้ให้เหมาะสม
- บัลลาสต์เสื่อมสภาพ ใช้ไปนานๆแกนเหล็กข้างในมีคุณสมบัติเปลี่ยนไป ให้เปลี่ยนบัลลาสต์
เลือกหัวข้อต่อไปนี้ เพื่ออ่านต่อ
เช่น การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ มี 17 ตอน
1) การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ (17)
